رنگ صدا و صداشناسی
رنگ صدا و صدا شناسی-صدا شناسی-میکس و مسترینگ-آموزش میکس و مسترینگ-رنگ صداها-تشخیص رنگ صدا-گوش قوی در موسیقی-چگونه گوشمون رو قوی کنیم-سیستم آموزشی آهنگساز من-آهنگساز من-رنگ صدا و صدا شناسی-صدا شناسی-میکس و مسترینگ-آموزش میکس و مسترینگ-رنگ صداها-تشخیص رنگ صدا-گوش قوی در موسیقی-چگونه گوشمون رو قوی کنیم-سیستم آموزشی آهنگساز من-آهنگساز من
سلام و وقت بخیر خدمت شما علاقه مندان آهنگسازی
اینبار مطابی رو راجب صدا شناسی براتون تهیه کردیم که میتونه خیلی بهتون کمک کنه
پس با سیستم آموزشی آهنگساز من همراه باشید تا این مبحث رو براتون باز کنیم.
دراین مقاله بررسی می کنیم که چه چیز لحن صدای ساز را تشکیل می دهد
و چه چیزی باعث می شود که هر ساز صدای خاص خود را داشته باشد.
همچنین صداشناسی مقدماتی و هارمونیک های سازهای مختلف را خواهیم
شناخت و توضیح می دهیم که علت چیدمان خاص گروه های کوچک و ارکسترها چیست
صدا شناسی
تا به حال دقت کرده اید که در بیشتر قطعات موسیقی از توبا با فاگوت به عنوان ساز اصلی استفاده نمی شود؟
یا چرا خیلی از قطعه های زیبای سازی با پیانو یا گیتار اجرا می شوند؟
خوب، شاید هیچوقت درباره اش فکر نکرده باشید، ولی اگر بخواهید آهنگ سازی کنید. باید علتش را بدانید
علت اینکه چرا برخی سازها برای ملودی های اصلی انتخاب می شوند و برخی نه،
این است که گوش انسان به صداهای زیرتر واکنش بهتری نشان می دهد تا صداهای بـم تـر،
اگر دقت کنید می بیند که در محدوده ی فرکانس های زیر است
که نوزادان و کودکان خردســــال صداهایی از خود در می آورند،
پرندگان آواز می خوانند و همه ی چیزهای کوچولوی شـاد اطرافمان هم صدایشان زیر است.
انسان ها به هر صورت این صداها را دوست دارند. این بخشی از طبیعت انسان است.
نت های زیر که فرکانس بالاتری دارند احساس فوریت را هم به شنونده منتقل می کنند.
شما می توانید روی ویولن‌سـل تا وقتی بازویتان از کار بیفتد آرشه بکشید،
اما آن صدا هیچ وقت نمی تواند اضطرار و ســـــــرزندگی ای که یک قطعه
با همان سرعت در ویولی القا می کند را داشته باشد.
به همین ترتیب، وقتی می خواهید در یک مکالمه از موضوع مهمی حرف بزنید،
ناخودآگاه تن صدایتان کمی زیرتر می شود، معمولا با صدای بم در مورد مسائل خیلی حیاتی حرف نمی زنیم.
برای همین است که سازهای اصلی گاهی سازهای سخنگو هم خوانده می شوند
تعمق در رنگ صدا
رنگ صدا با شخصیت یک ساز از سه مؤلفه ی اصلی ساخته شده است
اتک یا ورود صدا سیستم آموزشی آهنگساز من-آهنگساز من
تمبر یا بدنه ی صدا (محتوای هارمونیک)
محو یا زوال صدا تشخیص رنگ صدا-گوش قوی در موسیقی-چگونه گوشمون رو قوی کنیم
اینها سه عاملی هستند که صدای هر ساز را از ساز دیگر متفاوت می کنند،
حتی زمانی که از بلندگوهای رادیوی ماشین تان صدای سازی بیاید،
تنها با شنیدن آن فورا می توانید بگویید که چه سازی نواخته می شود.
ورود صدا یا اتک: بررسی صدای شروع کننده ی نت
رنگ صدا و صدا شناسی-صدا شناسی-میکس و مسترینگ-آموزش میکس و مسترینگ-رنگ صداها-تشخیص رنگ صدا-گوش قوی در موسیقی-چگونه گوشمون رو قوی کنیم-سیستم آموزشی آهنگساز من-آهنگساز من
کنگ اولین صدایی است که وقتی نتی را می شنوید متوجه آن می شوید
و احتمالا قابل تشخیص ترین ویژگی یک نت است که توسط سازی نواخته می شود.
ویولن، پیانو و گیتار، هر یک اتک های خاص خود را دارند. اینجا یک خلاصـه ی مختصر و مفید از هر کدام می بینید
ویولن: وقتی که اولین میکروثانیه ی نواخته شـدن ویولن را می شنوید، در لحظه می دانید که آن ساز، ویولن است.
به خاطر آن صدای سرد و تند کشیده شدن ارشـه روی سیم که تولید صدایی آشنا می کند.
زیبا و فوری و اشتباه ناپذیر است. شما حتی در آن لحظه میدانید که دارید اولین نقطه ی این ارتباط ظریف را می شنوید،
ولی در واقع همینطور است. اگر صدای ضبط شده ی تک نوازی ویولن هر هنرمند سرشناسی را به کندی پخش کنید،
می توانید آن صدای جذاب و آشنای سوهان مانند را در ابتدای هر ضربهی آرشه بشنوید.
پیانو:هر بار که شما به کلیـدی از پیانو ضربه می زنید، یک چکش کوچک همزمان به سه سیم فلزی ضربه میزند
و اتکی زنگ دار و زیبا تولید می کند. این اتفاق وقتی جالب تر می شود که در پیانو را باز کنید
و به صدای هر نت وقتی که در ساز صدای آن را خفه نمی کند. گوش قوی در موسیقی-چگونه گوشمون رو قوی کنیم- آهنگساز من
گیتار: اتک منحصر به فرد گیتار صدای تیز زنگذار ســیـــم آن است و وقتی که سیم های فلزی برای اولین بار به صدا در می آیند
قابل تشخیص است این صدا اگر مسیرهای گیتار نایلونی باشد خیلی نرمتر است. انواع مختلف سیم تا حدی
تعیین کننده ی انواع سبک های نوازندگی گیتار هم هست. موسیقی راک، پاپ و کانتری معمولا با گیتارهای سیم فلزی نواخته می شوند.
چون سیم فلزی صدای زیبا، خشـک و زنده ای تولید می کند. در موسیقی کلاسیک، فلامنگو و بیشتر موسیقی های فولک
از گیتارهای سیم نایلونی استفاده می شود چون اتک بسیار نرم ترشان موسیقی را دلپذیر و لطیف می کند.
رنگ صدا و صدا شناسی-صدا شناسی-میکس و مسترینگ-آموزش میکس و مسترینگ-رنگ صداها-تشخیص رنگ صدا-گوش قوی در موسیقی-چگونه گوشمون رو قوی کنیم-سیستم آموزشی آهنگساز من-آهنگساز من
تمبر: شنیدن صدای بدنه ی نت
تمبر (تَم- بِر خوانده می شود) یا محتوای هارمونیک یک ساز قسمت میانی یا بدنه ی هر نت نواخته شده را تعیین می کند.
اگر اتک و محو صدای یک ساز را با استفاده از وسایل الکترونیکی حذف کنید، شباهتهای شگفت انگیز زیادی بین صدای سازها می بینید.
برای مثال، تمبر و محدودهی صوتی فلوت و ویولن تقریباً شبیه هم است،
اما از آنجا که در یکی دمیده می شود و دیگری با کشیدن آرشه نواخته می شود،
اتک اولیه ی هر نت کاملا متفاوت است و همین باعث تمایز صدای سازها از همان ثانیه اول می شود.
با این حال، هارمونیکهای برخی سازها تنها به خاطر ساخت شـان به صورت بنیادین متفاوت است برای مثال:
هارمونیکهای یک نت روی گیتار و همان نت روی پیانو کاملا متفاوت است.
برای اینکه یک نت روی گیتار از لرزش یک سیم تولید می شود، اما روی پیانو چکش به سه سیم ضربه می زند
هر صدایی، فارغ از منبع آن، از لرزش یا ارتعاش چیری ایجاد می شود. بدون ارتعاش صدایی وجود ندارد.
این لرزش ها باعث می شوند که ذره های هوای نزدیک به منبع صدا ترتیب این موضوع ادامه می یابد تا یک موج صدا ایجاد شود.
درست مانند یک موج هم بلرزند و به نوبه ی خود موجب لرزش دره های نزدیک به آنها میشـود
در آب، هرچه موج دورتر می رود، ضعیف تر می شـود، تا جایی که کاملا محو شـود.
اگر و صدایی ثبت می شود به همین ارتعاش اصلی، موجی به اندازه ی کافی قوی ایجاد کند، در نهایت به گوش ما می رسد
دلیل اینکه شما صداها را می شنوید این است که هوا در مقابل پرده های گوش شما ارتعاش دارد
و باعث می شود که آنها هم لرزه درآیند. این ارتعاش ها سپس توسط مغز تجزیه و تحلیل می شود
و به عنوان موسیقی، صدای ترافیک یا آواز پرندگان یا هر چیز دیگری ثبت می شوند.
از آنجا که صداها توسط پرده های گوش منحصر به فرد هر شخص دریافت می شوند
و توسط مغزهای منحصربه فرد تجزیه و تحلیل می شوند این احتمال هست
که هیچ فردی یک صدای معین را دقیقا همان گونه که افراد دیگرمی شنوند، نشنود.
هر ارتعاش کامل یک موج صدا یک دوره یا سیکل نامیده می شود. شماره ی سیکل های کامل شده در یک ثانیه، فرکانس ارتعاش نامیده می شود.
یکی از اصلی ترین تفاوتهای ہیں دو صدا تفاوت زیر و بمی است؛ فرکانس یک صـدا زیر و بمی را تعیین می کند
فرکانس با هرتز اندازه گیری می شود که یک هرتز (Hz) یک سیکل بر ثانیه است.
یک هزار هرتز، کیلوهرتز خوانده می شود و 1kHz نوشته می شود. یک ارتعاش با فرکانس بالا، نتی با صدای زیر تولید می کند:
یک ارتعاش با فرکانس پایین تنی با صدای به تولید می کند.
رنگ صدا و صدا شناسی-صدا شناسی-میکس و مسترینگ-آموزش میکس و مسترینگ-رنگ صداها-تشخیص رنگ صدا-گوش قوی در موسیقی-چگونه گوشمون رو قوی کنیم-سیستم آموزشی آهنگساز من-آهنگساز من
محو صدا: گوش دادن به صدای پایانی یک نت
محو صدا قسمت پایانی نت نواخته شده توسط یک ساز است. در اینجا دو نوع محو صدای سازی را توضیح می دهیم
ضربه ای: محو ضربه ای در مورد سازهایی است که برای اینکه صدا بدهند باید مدام و پشت سرهم نواخته شوند.
در این سازها نت ها تولید می شوند و فورا شروع به محو شدن می کنند تا وقتی که نت بعدی نواخته شود
و دوباره صدا بدهند سازهایی که محو صدای ضربه ای دارند، سازهایی هستند که با مضراب یا ضربه نواخته می شوند،
مثل گیتار و بسیاری سازهای کوبه ای مثل پیانو
پایدار: محو صدای پایدار آن است که ستون ارتعاشی یک سازه مثل:
بدنه ی فلوت، کلارینت و دیگر سازهای لوله شـکل، تا وقتی که نت نواخته می شود به ارتعاش خود ادامه می دهد
و صدا در حالت کم و بیش یکنواختی شنیده می شود. سازهایی که آواهای پایدار تولید می کنند، آنهایی هستند که درشان دمیده می شود
یا با آرشـه نواخته می شوند، مثل ویولن و دیگر سازهای زهی آرشهای سازهای بادی چوبی و سازهای بی زبانه مثل آکاردئون و سازهای بادی-برنجی
تشکیل گروه موسیقی: یک درس صداشناسی
دفعه ی بعدی که برای دیدن کـنســرت یک ارکستر بزرگ می روید با اجرای یک گروه موسیقی را در تلویزیون می بینید،
به نحوه ی نشستن نوازنده ها کنار هم دقت کنید. توجه ویژه ای هم به بازی که ساز «اصلی» است بکنید
اگر یک گروه موسیقی با ارکستر را بررسی کنید، احتمالا دو چیز مشاهده خواهید کرد
در چیدمان ارکســـــــتری به طور خاص، همه ی نوازنده هایی که ساز یکسانی را می نوازند، در کنار هم می نشینند.
این چندمان به خاطر این نیست که همه شان باید از روی یک نت بزنند بلکه به این خاطر است که
وقتی دو ویولن با فلوت با کلارینت را نزدیک به هم قرار بدهید، صدای بلندتر و پرحجم تری خواهند داشت.
اگر ده تای آنها را کنار هم بنشانید دیواری از صدا از سمتشان به سوی شما می آید
از قضا، این چیدمان یکی از دلایلی است که باعث می شود ساز زدن مشکل شود چون تکنوازی ساز کار خیلی سختی نیست
اما در گروه و کنار نوازنده های دیگر باید کاملا دقیق و هماهنگ نواخت.
سازهای اصلی که ملودی های اصلی را می نوازند جلوی بقیه ی سازها هستند، به خصوص در اجراهای اکوستیک.
این چیدمان از لحاظ حجم صدا و احساس نوازندگی و ادراک مفید است: موج های صدای سازهای جنوبی گروه، یک
میکروثانیه قبل از بقیه ی گروه شنیده می شود. بنابراین صدای این سازها بلندتر احساس می شود
چون کسری از ثانیه قبل از بقیه ی سازها شنیده می شود.
این قاعده در مورد یک گروه الکتریک چهارسازی معمولی هم صادق است
اگر می خواهید صدای خواننده تان بلندتر از گیتار شنیده شـود، حواس تان باشد که
آمپلی فایری که صدای او را پخش می کند به شنوندگان نزدیک تر از گیتار و بیس باشد
بهترین محل برای نشستن در اجرای یک ارکستر، به عنوان تماشاچی دقیقاً پشت سر رهبر ارکستر است،
اما باید آن قدر فاصله بینشان باشـد که تقریبا در یک سطح قرار بگیرند.
رهبران ارکستر در همه ی اجراها، نوازندگان را دور جایی که خودشان می ایستند می چیننـد تا بتوانند دقیقا آنچه نواخته می شــود را بشـــــــوند.
در عین حال، این چیدمان کار را برای صدابرداری که می خواهد اجرا را ضبط هم بسیار آسان می کند.
اگر میکروفون ها را دقیقا جایی که رهبر می ایستد بگذارید خواهید توانست قطعه ی موسیقی را
دقیقا همان طور که رهبر ارکستر می خواهد شنیده شود، ضبط کنید.
امید وارم از این مقاله هم لذت برده باشید
سوالاتتون رو حتما با ما در میون بزارید
پاسخگویی آهنگساز من همیشه جوابگوی اشکلاتتون هست
برگرفته از انتشارات دامیز
